سورت الاحزاب (سورت 33 – ګډ ځواکونه) موږ ته دا رازده کوي څرنګه هغه انسان جې نه یې پېژنو غږ وکړو او هغهٔ ته ووایو .

دوی ته د دوی د پلرونو په نومونو ووایه، دا د خدای په نزد ډیر ښه دی. مګر که تاسو د دوی پلار (نومونه) نه پیژنئ (نومونه یې) په عقیده کې خپل وروڼه او یا خپل مولا. خو په تاسو باندې هيڅ ګناه نشته كه تاسو په دې كې خطا وكړئ، ستاسو د زړونو په نيت او خدای ډېر توبه قبلوونكى، بې حده رحم كوونكى دى. (سورت الاحزاب ۳۳:۵)

دا موږ ته یادونه کوي چې د انسان پوهه محدوده ده – موږ ډیری وختونه حتی زموږ په شاوخوا کې د خلکو نومونه نه پیژنو. د نجم سورت (۵۳ سورت) د محمد په زمانه کې د ځینو بتانو په اړه بحث کوي (لات، عزی او منات) اعلان کوي:

دا بل څه نه دي خو هغه نومونه چې تاسو او ستاسو پلرونو جوړ کړي دي – د هغه لپاره خدای هیڅ دلیل نه دی نازل کړی. دوی پرته د ګمان او هغه څه پیروي کوي چې د دوی نفسونه یې غواړي، حال دا چې دوی ته د دوی د رب له طرفه هدایت راغلی دی! (سورت النجم ۵۳:۲۳)

د درواغو خدایانو نومونه یوازې د خلکو لخوا جوړ شوي. دا ایتونه د ریښتیا څخه د باطل عبادت جلا کولو لپاره لارښود ورکوي. څرنګه چې موږ کله ناکله حتی زموږ په شاوخوا کې د خلکو نومونه هم نه پیژنو، نو یقینا انسانان نشي کولی په راتلونکي کې د راتلونکي پیغمبر نوم وپیژني. که د مسیح نوم له وخته مخکې واخیستل شي دا به د دې نښه وي چې دا د خدای تعالی یو ریښتینی پلان دی نه د باطل څخه. موږ دلته ګورو چې د څانګې نوم څنګه وړاندوینه کیږي.

د نوم نښه

موږ د زبور په هکله په وروستیو مقالو کې ولیدل چې خدای تعالی ورسره ژمنه کړې وه راتلونکی سلطنت. دا ياچاهي به د انساني پاچاهیو څخه توپیر ولري. نن ورځ خبرونه وګورئ او وګورئ چې په انساني سلطنتونو کې څه پېښېږي. جګړه، فساد، ظلمونه، وژنې، زورواکي د کمزورو استثمار کول – دا په ټولو انساني پاچاهۍ کې پېښېږي که هغه مسلمان وي، مسیحي، یهودي، بودايي، هندو یا سیکولر غربي. په دې ټولو پاچاهیو کې ستونزه دا ده  څوک چې ګناه کوي  دا ډول ستونزې  ددوی د ګناه په وجې شتون لري بې خونده تنده لکه څنګه چې موږ د حضرت یرمیا (ع) سره ولیدل کوم چې رهبري کوي توضیحاتو کې (لکه فساد، وژنې، جنسي ځورونې او نور) د ګناه پایلې دي. نو د خدای د پاچاهۍ د راتلو په وړاندې لوی خنډ موږ یو. که خدای همدا اوس خپله نوې پاچاهي جوړه کړي نو زموږ څخه به هېڅوک هم هغهٔ ته ننوځي، ځکه زموږ ګناه به هغه سلطنت  تباه کړي لکه څنګه چې نن ورځ پاچاهۍ خرابوي. ارمیا (ع) هم د هغې ورځې وړاندوينه کړې وه چې خدای تعالی به د قيامت ورځ جوړه کړي نوی تړون. دا تړون به نوی وي ځکه چې دا به زموږ په زړونو کې لیکل کېږي نه د تیږو په تختو باندې د موسی قانون وه. دا به موږ له دننه څخه بدل کړي ترڅو هغه سې چې لازمه ده موږ ددې پاچاهي  اوسېدونکي شو.

دا به څنګه کېدل؟ د خدای تعالی پلان د پټې خزانې په څېر ؤ. خو د زبور په پیغامونو کې نخښې ورکړل شوې ترڅو هغه څوک چې د هغه د پاچاهۍ په لټه کې دي پوه شي – خو پاتې نور چې علاقه نلري ناپوهه پاتې شي. موږ اوس دا پیغامونه ګورو. پلان په راتلونکي مسیح باندې متمرکز ؤ (کوم چې لکه څنګه چې موږ دلته ولیدل = مسیح = مسیح). موږ دمخه د زبور په زبور کې لیدلي دي (د پاچا داود لخوا الهام شوی) چې وړاندوینه شوې مسیح باید د داود پاچا له نسل څخه راشي (وګورئ دلته د دې بیاکتنې لپاره).

 اشعیای نبی د ونې  او د هغهٔ د رېښې اوڅانګو په هکله لیکي

حضرت 1000 – 600 کله چې دا لی اشعیا پېغمبر موږ ته په ډاګه د خدای د هدفونو په هکله  تشریح راکوي . د اشعیا کتاب چې د سپېڅلي کتاب یوه برخه ده د داؤد نبی د نسل په هکله ( ۱۰۰- ۶۰۰ کاله وړاندې د مسیح له میلاده) لیکل شوی دی .  هغه وخت چې هغهٔ دا کتاب ولیکه ( ۷۰۰ کاله مخکې له میلاده )، د اسراییلو د پاچاهۍ سلسله او ټوله پاچاهي د هغوی د زړه د تږي والی په خاطر خرابه شوې او لمنځه تللی ؤ

اشعیا (ع) ته الهام شوی ؤ چې د اسراییلو لپاره د خدای او د هغهٔ عمل او روح ته د بېرته راستنېدو لپاره یوه غوښتنه ولیکي. د موسی قانون. اشعیا هم پوهېده چې دا توبه او بیرته ستنېدل به  پېښ نه شي ، نو پدې توګه  هغهٔ وړاندوینه وکړه چې د اسراییلو  پاچاهي او د اسراییلوقام به لمنځه  ولاړ شي   وګورۍ دلته دا څنګه وشول. . اشعیا په خپل وړاند وینو کې ، د داؤد کورنۍ له یو لوی ونې سره تشبیح کوي  چې ډېر ژر به غوڅ شي او یوازې به د هغهٔ رېښه پاتې شي.  دا پېښه  ۶۰۰ کاله وړاندې د مسیح له میلاد څخه پېښ شوی دی. په هغهٔ وخت کې د بابل حکومت په اورشلیم حمله وکړه ځینې خلک یې ووژل او  ډېرۍ خلک یې له اسرایله بابل ته ویوړل  او ښار یې وران کړ . او له هغهٔ وروسته د داؤد پاچا له نسل څخه چا پر اورشلیم حکومت ونه کړ

پدې کتاب کې د هغو آفتونو په هکله چې په راتلونکېي کې به راپېښ شي وړاندوینې شوي دي

یوه څانګه به د یسي د ونې له څانګې څخه زرغون شي  او د هغهٔ له رېښې څځه به یو ونه شنه شي . او د خدای روح به د حکمت ، پوهې ، او مشورت او ځواک  اووېره له خدای څخه وي پر هغهٔ به راشي ( اشعیا 11: ۱-۲)

ارمیای نبي او د ونې د ریښې زرغونېدل

جیسي د پاچا ډیویډ / داود پلار و، او پدې توګه د هغه د سلطنت ریښه وه. له همدې امله د جیسي سټمپ د ډیویډ / داود څخه د پاچاهانو د کورنۍ د راتلونکي ویجاړتیا وړاندوینه وه. مګر یسعیاه ، چې یو پیغمبر و ، دا وخت هم تیر شو او وړاندوینه یې وکړه چې که څه هم ډنډ (د پاچاهانو لیکه) به مړ ښکاري ، دا به نه وي په بشپړ ډول نو یوه ورځ په راتلونکې کې یو ډزې، په نوم پیژندل کیږي څانګه، له هماغه سټمپ څخه به راپورته شي چې هغه اعلان وکړ. دا څانګه د الف په نوم یادیږي ‘هغه’ نو یسعیاه د داؤد د نسل څخه د راتلونکي سړي په اړه وړاندوینه کوي. دا سړی به د حکمت ، ځواک او پوهې داسې ځانګړتیاوې ولري چې دا یوازې د خدای روح څخه کیدی شي چې په هغه باندې آرام کوي. اوس په یاد ولرئ څنګه موږ ولیدل چې مسیح هم د داؤد له نسل څخه د راتلو وړاندوینه شوې وه – دا خورا مهم و. څانګه او مسیح دواړه د داود/داود څخه؟ ایا دا د ورته راتلونکي کس لپاره دوه سرلیکونه کیدی شي؟ راځئ چې د زبور له لارې سپړنې ته دوام ورکړو.

ارمیای نبی ، او دونې د ریښې څخه دڅانګې زرغونېدل

ارمیا پېغمبر ۱۵۰ کاله وروسته له اشعیای نبی څخه راغی، په اصل کې د داؤد  د کورني پاچاهي د ده په وخت کې ختم شو . هغه پدې هکله  ليکلي

وینی چې د اشعیای نبی وړاندوینې  د څانګې زرغونېدل په هکله  ارمیا دوام ورکوي . همدغه څانګه به پاچا شي . موږ وړاندې ولوستل چې مسیح به هم په راتلونکېي کې پاچا شي . وینو چې د دوی په منځ کې ورته والی ورو ورو ډېرېږي

زکریا پیغمبر  د څانګې نوم وایي

ذکریا پېغمبر وړاندوینو ته دوام ورکوي هغه نژدې ۵۲۰ کاله وړاندې د مسیح له میلاد څخه ژوند کاوه . هغهٔ هغه وخت ژوند کاوه چې یهودیان له بابل څخه له لومړي تبعید وروسته  اورشلیم ته راستنېدل. هغوی د پارسیانو تر واک لاندې وو

د ذکر کولو وړ ده چې ذکریا پېغمبر او ذکریا نبی چې د یحیی پېغمبر پلار ؤ دواړه سره بیل دي .  ذکریا پېغمبر ۵۰۰ کاله وړاندې لله میلاد څخه له ذکریا د یحییپېغمبر له پلار څخه ژوند کاوه . ددې لپاره د يحیی پېغمبر نوم ذکریا اېښودل شوی ؤ چې ډېری نومونه د پېغمبرانو له نومونو څخه اخیستل شوي ؤ . لکه ابراهیم، مموسی ، یعقوب ، داؤد او داسې نور.  د ذکریای نبی په وخت ۵۲۰ کاله وړاندې د مسیح له میلاد څخه  د اورشلیم وران شوی د عبادت ځای  د هارون قربانۍ    سره بیا له سره جوړ کړ . په هغهٔ وخت کې  د ةذهبي مشرانو مشر نوم یوشع ؤ  یوشع د هارون لخ نسل څخه ؤ .  پدې توګه ذکریا پېغمبر او یوشع د مذهبی مشرانو مشر ؤ . خدای د ذکریای نبی له طریقه د یوشع په هکله داسې وویل:

 نو ای یوشع او دهغهٔ ملګرو واورۍ! تاسو د هغهٔ شي نښه یاست چې په راتلونکي کې به راپېښ شي . زه خپل بنده چې څانګه نومېږي راولم او او زه به په هغې ګټ چې اوه ضلعه لري او د یوشع په وړاندې مې ایښی هغه جمله به ولیکم  او یوه ورځ به ګناه لدې خاورې څخه پورته کوم . په هغهٔ ورځ به تاسو هر یو خپل ګاونډیان راوبلی  چې د تاک او د انځز دونې تر سیوري لاندې په سولې او آزامښت کې کیني (زکریا 3: 8-9)

بیا هم د څانګې په هکله!  خو دا ځل هغه ته زما خادم هم ویل کېږي. او په یو ډول د مذهبي مشرانو مشر  یوشع د دې راتلونکي څانګې بیلګه دی.  نو د همدې لپاره یوشع یو نښه ده.  شاید تاسو به پوښتنه وکړي چې د څه شي نښه ده؟ او د خدای ددې خبرې چې په دې آیت کې لیکل شوی څه دی . ‘په یوه ورځ’ کې به ددې خاورې  ګناهونه لرې کړم . که موږ د ذکریا کتاب ته دوام ورکړو نو  نور د حیرت شیان به هم وګورو

بیا د خدای کلام پر ما نازل شو ،  د جلا وطن شوي خلدي، طویباه او بدعیا څخه سپین زر او سره زر واخله ، څوک چې د بابل څخه راغلي دي . او هم په همغه ورځ د صفیا دزوی کورته ولاړ شه  دهغوی د سپینو زرو او سرو زرو ډالی واخله  او یو تاج ترې جوړ کړه  او دا دمذهبی مشرانو د مشر د یهو صادق دزوی یوشع په سر کېږده .  هغه ته ووایه چې خدای متعال داسې فرمایي:  ته د هغهٔ سړي بیلګه یې چې نوم یې څانګه ده . هغه به د خپل ځان څخه څانګې خورې کړي  او د خدای سپېڅلی کور به جوړ کړي  (زکریا ۶:۹ تر ۱۲)

د څانګې نوم په یاد ولرئ چې موږ څه زده کړل انګلیسي ته د عبراني ژباړې او ژباړې. دلته  د ژباړې په خاطر موږ د مذهبی مشرانو دمشر نو یوشع یادو . خو په عبراني ژبه کې اصلی نوم څه دی؟.

د کواډرینټ 1 -> 3 څخه ځي (لکه څنګه چې موږ په دې پوه شو چې د “مسیح” یا “مسیح” لقب له کوم ځای څخه راغلی) موږ ګورو چې د ‘جوشوا’ نوم د عبراني نوم څخه ژباړل شوی ‘یهوشووا’. دا نوم ‘جوشوا’ ته ژباړل شوی کله چې زوړ عهد انګلیسي ته ژباړل شوی. همدارنګه یاد وساتئ تورات/زبور د 250 ق م په شاوخوا کې یوناني ته ژباړل شوی. دا Quadrant 1 -> 2 دی. دې ژباړونکو د عبراني نوم ‘Yhowshuwa’ هم ژباړلی کله چې دوی زاړه عهد نامې یوناني ته ژباړلی. د دوی یوناني ژباړې وې Iesous. له دې امله ‘یهوشووا’ د عبراني زوړ عهد نامې ته ویل کیږي Iesous په یوناني زوړ عهد نامې کې. کله چې د یونان نوې عهد نامې په انګلیسي کې ژباړل کیږي Iesous ته ژباړي ‘عیسی’. په بل عبارت، لکه مسیح = مسیح = مسیح = مسح شوی،

 مسیح=کریستوس = خریستوس = هغه څوک چې مسح شوی دی = یوشوا =ایسوس = یوشع = عیسی

جالبه خو داده چې ۵۰۰ کاله وړاندې له یشوع مسیح څخه ذکریا پېغمبر د هغهٔ دنوم او څانګې په هکله وړاندوینه کړې وه .  ذکریا ویلي ؤ چې ددې څانګې نوم به یشوع وي . هوکې یشوع همغه څانګه ده . نو د دومره نومونو ایښودل څه دي؟  هغه باید کوم مهمه کار تر سره کړي؟  د زبور کتاب او د انبیاو لخوا لیکل شوي نور کتابونه ددې ځواب وایي چې په

 راتلونکې مقاله کې ولولۍ

د کتاب په توګه له الکتاب څخه د ټولو نښو PDF ډاونلوډ کړئ