په قرآنکې د یشوع نوم عیسی راغلی دی او بیا په فارسی او پښتو ژباړو کې هم د مسلمانانو د پوهې لپاره همدا نوم کارول شوی دی . چې په اصل کې په یونانی ژبه کې یشوع ده بانې ژغورونکی. قرآن هم عیسی مسیح بولي . دا څه مانا لري؟ ددې رېښه له کوم ځای څخه راځي؟ ولې عیسویان هغه ته “مسیح” وایي؟ ايا مسيح همغه یشوع دی ؟ آیا ددوی په منځ کې توپېر شتون لري ؟ د زبورونو کتاب دې مهمې أوښتنی ته ځواب وایي خو وړاندې لدې څخه چې دا موضوع وڅېړو ، تاسو ددې مطلب د ښه پوهېدلو لپاره باید هغه مقاله چې “ۍپېڅلی کتاب څنګه ژباړل شوی دی؟ ولولئ .
د ‘مسیح’ لقب له کوم ځای څخه راغلی دی
په لاندې شکل کې زه د ژباړې پروسه تعقیبوم لکه څنګه چې تشریح شوي ۍسپېڅلی کتاب څنګه ژباړل شوی دی؟‘، خو په ځانګړې توګه د “مسیح” کلمه باندې تمرکز کوم چې په انجیل یا نوې تړون کې کارول شوی دی
هماغسې چې د زبور اصلي کتاب کې چې په عبراني ژبې لیکل شوی دی ، د مسیح کلمه په عبراني ژبه پدې مانا ده : مسح شوی یا بېل شوی . د زبورد کتاب په ځینو برخو کې د مسیح په هکله داسې لیکل شوي دي : د هغهٔ د راتګ په هکله به وړاند وینې وشي . کله چې سپتو آګینتا ۲۵۰ کاله وړاندې له میلاد څخه د چمتو کېدلو په حال کې ؤ د سپېڅلی کتاب څنګه ژباړل شو دی مقالې ته چې لیکل شوی دی وګورۍ ، پوهان او د سپېڅلي کتاب ژباړونکي د مسیح د کلیمې د ژباړې لپاره د یونانی کلیمې خریستوس یا یسوع څخه استفاده کړې ده ږ د دې کللیمې رېښه د ریو کلمه ده ، یانې ( په غونډو کې په غوړیو مسح کول) په همدې دلیل د سپتو آګینتا په ژباړو کې د عبري کلیمي په وړاندې د مسیح کلمه غوره شوی دی . د مسیح شاګردان دې ته پام شو چې په سپتو آګنتیا هغهٔ چا په هکله چې وړاند وینې شوې وي هغه خپله دی .نو د همدې لپاره هغوی په انجیل او نوي تړون کې دخریستوس له کلیمې څخه په استفادې دې نوم ته دوام
د نوي پېړی د سپېڅلي کتاب په ژباړو کې ، دا کلیمه د ټکي په ټکي له روش سره سم ژباړل شوی دی چې د کریستوس یا خریستوس په څېر پاتې شو، کارول شوی دی. دریمې برخې ته پام وکړئ. دا کلمه د زبور له کتاب څخه اخیستل شوی دی چې په عبرې ژبه لیکل شوی دی او بیا له عبراني ژبې څخه یوناني ته ژباړل شوی دی او وروسته له یونانی څخه ټکی په ټکی انګلیسی ژبې ته ژباړل شوی دی . د زبور کتاب چې په عبراني ژبې لیکل شوی دی يه اوسنې معاصره زمانه کې په مختلفو ژبو ژباړل شوی دی او ژباړونکو دمسیح عبری کلمه په مختلفو ډولونو ژباړلی دی . ډېری یې د ټکې په ټکې روش کاروي اوځینې هم د هغهٔ منا څخه ګټه اخلي او هغه د هغهٔ شکل په څېر چې ( هغه څوک چې مسح شوی ) ژباړي . په هر حالت کې د خرستوس یا کریستوس کلمه په ژباړې کې بدلون مومي نتیجه اخلو چې په سپېڅأی کتاب کې کریستوس ، خریستوس ، ایسوس مساوی ده په مسیح یا مشیا یانې هغه څوک چې مسح شوی دی
کیستوس ، خریستوس یا ایسوس = مسیح یا مشیا = هغه څوک چې مسح شوی دی
ادا یو ځانګړی سر لیک دی
په قرآن کې د مسیح کلمه له کوم ځای څخه راغلی دی؟
موږ ولیدل ‘چې دا کلیمې کریستوس ، خریستوس ، او ایسوس = مسیح یا مشیا – هغهٔ کس ته چې مسح شوی دی چې په سپېڅلي کتاب کې ډېر ورسره مخامخ کېږو.چې یوه کس ته اشاره کوي . خو په قرآن کې مسیح ته څنګه اشاره شوې ده ؟ ددې پوښتنې د ځواب لپاره پورتنی شمېرې څخه توضیح کوم .
. قرآن وروسته له سپېڅلي کتاب څخه چې له عبراني او یوناني ژبو څخه ژباړل شوی دی . همغسې چې وینۍ ، لومړۍ شمېره مې په دو برخو ویشلی دی . لومړۍ برخه ( ۱-الف ) بدل شوی ندئ. دویمه برخه (۱ب )داښه یې چې دا کلمه څنګه عربي ژبې ته ننوتی دی . د مشیا کلمه په قرآن کې د حرف په حرف طریقې ژباړل شوی دی : مسیح . بیا، کله چې د قرآن عربي ژبې لوستونکو دا کلمه په انګلیسي ژبه ژباړله دوی بیا د “مسیح” په توګه ژباړل.
مسیح په لومړۍ پیړۍ کې اټکل شوی
د دې پوهې سره، راځئ چې د انجیل (انجیل) څخه ځینې مشاهدې وکړو. لاندې د پاچا هیرود عکس العمل دی کله چې د ختیځ څخه هوښیار سړي د یهودانو د پاچا په لټه کې راغلل ، چې د یهودیانو یوه مشهوره برخه وه. د عیسی د زیږون کیسه (عیسی علیه السلام). پام وکړئ، ‘د’ د مسیح څخه مخکې دی، که څه هم دا په ځانګړې توګه د عیسی (عیسی – PBUH) په اړه اشاره نه کوي.
کله چې هيروديس بادشاه دا واورېدل نو هغه او ټول يروشلم ورسره ګډوډ شو. کله چې هغه د خلکو ټول مشران کاهنان او د شریعت عالمان راوبلل، نو پوښتنه یې وکړه چې چیرته دی؟ د مسیح باید پیدا شي. (متی 2: 3-4)
تاسو لیدلی شئ چې د “د مسیح لا دمخه د هیرود او د هغه د مذهبي مشاورینو تر مینځ په عام ډول منل شوی و – حتی مخکې له دې چې عیسی (عیسی – PBUH) زیږیدلی و – او دا دلته په ځانګړي ډول هغه ته اشاره کولو پرته کارول کیږي. دا ځکه چې لکه څنګه چې پورته تشریح شوي، ‘مسیح’ د زبور (زبور) څخه راځي چې سل کاله دمخه د پیغمبر او پاچا داود (داؤد (ع) لخوا لیکل شوي، او دا په عام ډول د لومړۍ پیړۍ د یهودانو لخوا لوستل کیږي (لکه هیرود) په یوناني سیپټوګینټ کې. ‘مسیح’ وه (او اوس هم ده) a سرليکنه نوم. له دې څخه موږ کولی شو سمدلاسه هغه مسخره شوي مفکورې رد کړو چې ‘مسیح’ د عیسوي اختراع یا د روم په څیر د یو چا اختراع وه. امپراتور قسطنطین په 300 میلادي کال کې لکه د فلمونو لخوا مشهور شوی دا ونسي کوډ. دا لقب په سلګونو کاله مخکې له دې چې عیسویان شتون ولري یا د قسطنطین واک ته رسیدو دمخه شتون درلود.
په زبور کې د ‘مسیح’ وړاندوینې
راځئ چې په زبور (زبور) کې د “مسیح” د پیغمبر لقب لومړی پیښې وګورو چې د حضرت داود (ع) لخوا په 1000 ق م کې لیکل شوي – د عیسی (ع) له زیږون څخه ډیر مخکې.
د ځمکې پادشاهان د څښتن او په مقابل کې خپل دریځ نیسي د هغه د یو شوی … هغه څوک چې په اسمان کې ناست دی خندا کوي؛ څښتن په دوی مسخره کوي … وايي: “ما خپل پاچا په صیون کې نصب کړی، زما مقدس غونډۍ …”. (زبور 2: 2-4)
په سیپټوګینټ کې د زبور 2 زبور به په یوناني سیپټوګینټ کې په لاندې ډول ولوستل شي (زه دا د ژباړې سره ایږدم کریسټوس نو تاسو کولی شئ د مسیح سرلیک ‘وګورئ’ لکه د سیپټوګینټ لوستونکی کولی شي)
د ځمکې پادشاهان د څښتن او په مقابل کې خپل دریځ نیسي د هغه د مسيح … هغه څوک چې په اسمان کې ناست دی خندا کوي؛ څښتن په دوی مسخره کوي … وايي: “ما خپل پاچا په صیون کې نصب کړی، زما مقدس غونډۍ … (زبور 2)
تاسو اوس کولی شئ پدې برخه کې مسیح “وګورئ” لکه څنګه چې د لومړۍ پیړۍ لوستونکی به ولري. او لاندې ژباړې به بالکل ورته معنی ولري:
د ځمکې پادشاهان د څښتن او په مقابل کې خپل دریځ نیسي د هغه مسیح … هغه څوک چې په اسمان کې ناست دی خندا کوي؛ څښتن په دوی مسخره کوي … وايي: “ما خپل پاچا په صیون کې نصب کړی، زما مقدس غونډۍ … (زبور 2)
مګر زبور (زبور) د دې راتلونکي مسیح یا مسیح په اړه د نورو حوالو سره دوام لري. ما معیاري پاسه څنګ په څنګ کې د ژباړې سره د ‘مسیح’ سره او د “مسیح” سره کیښوده ترڅو تاسو یې وګورئ.
| زبور ۱۳۲- له عبراني څخه | زبور 132 – د سیپټوګینټ څخه | د زبور 132 زبور د عربي ژباړې سره |
| ای ربه،…10 د خپل خِدمت کوونکى داؤد په خاطر، ستا نه انکار مه کوه مسح شوی یو.11 مالِک خُدائ داؤد ته قسم ورکړے دے، دا يقين دے چې هغه به نه لغوه کوى: “ستا د خپل اولاد څخه یو زه به ستا په تخت کښینم- …17 ”دلته به زه د داؤد دپاره ښکر جوړ کړم او زما دپاره به څراغ جوړ کړم مسح شوی یو. “ |
ای ربه،…10 د خپل خِدمت کوونکى داؤد په خاطر، ستا نه انکار مه کوه مسيح.11 مالِک خُدائ داؤد ته قسم ورکړے دے، دا يقين دے چې هغه به نه لغوه کوى: “زه به ستاسو د خپل اولاد څخه یو څوک ستاسو په تخت کې ځای په ځای کړم …17 ”دلته به زه د داؤد دپاره ښکر جوړ کړم او زما دپاره به څراغ جوړ کړم مسيح. “ |
ای ربه،… د خپل بنده داود په خاطر، ستا نه انکار مه کوه مسیح.11 څښتن داود ته قسم وخوړ، یو ډاډمن قسم چې هغه به نه لغوه کوي: “زه به ستاسو د خپل اولاد څخه یو څوک ستاسو په تخت کې ځای په ځای کړم …17 “دلته به زه د داود لپاره سینګ جوړ کړم او زما لپاره به یو څراغ جوړ کړم مسیح. “ |
تاسو لیدلی شئ چې زبور 132 په ځانګړي ډول په راتلونکي وخت کې خبرې کوي (“…I به د داود (یا داؤد) لپاره سینګ جوړ کړئ، لکه د تورات او زبور په اوږدو کې د ډیری لارو په څیر. دا مهمه ده چې په یاد ولرئ کله چې د وړاندوینو ارزونه وکړئ. دا څرګنده ده چې زبور د راتلونکي په اړه ادعاوې او وړاندوینې کوي – او دا د انجیل په پام کې نیولو پرته ده. هیروډ خبر و چې د زاړه عهد نامې پیغمبرانو د راتلونکي “مسیح” په اړه وړاندوینې کړې – له همدې امله هغه د دې اعلان لپاره چمتو و. هغه یوازې خپلو مشاورینو ته اړتیا درلوده چې د دې وړاندوینو توضیحات بیان کړي ځکه چې هغه په زبور ښه نه پوهیده. یهودیان د خپل مسیح (یا مسیح) په تمه پیژندل کیږي. دا حقیقت چې دوی د خپل مسیح راتلو ته انتظار باسي یا په لټه کې دي په انجیل یا نوي عهد کې د عیسی (یا عیسی – ) سره هیڅ تړاو نلري (ځکه چې دوی له پامه غورځوي) بلکه دا هرڅه د روښانه راتلونکي لید سره تړاو لري. په زبور کې وړاندوینې.
د تورات او زبور ترمنځ د وړاند وینو اړیکې د کلۍ او قفل ترمنځ د اړیکې په شان دی
دا حقیقت چې تورات او زبور په ځانګړي ډول د راتلونکي وړاندوینه کوي دوی د دروازې د بند په څیر کوي. یو قفل په یو مشخص شکل کې ډیزاین شوی ترڅو یوازې یو ځانګړی ‘کیلي’ چې د شکل سره سمون لري کولای شي خلاص کړي. په همدې ډول د زوړ تړون د بند په شان دی. موږ دمخه په پوسټونو کې ولیدل د ابراهيم عليه السلام ستره قرباني (ص)، او د موسی علیه السلام د فسحې اختر (ص) او راتلل د ورجن زوی نښه (مهرباني وکړئ بیاکتنه وکړئ که دوی نه پوهیږي) چې د دې راتلونکي کس ځانګړي وړاندوینې وې. د زبور 132 زبور اضافه کوي دا قاعده چې “مسیح” به د پیغمبر او پاچا داود (= داؤد – علیه السلام) له لیکې څخه وي. نو ‘لاک’ ورځ تر بلې دقیق کیږي لکه څنګه چې موږ د زاړه عهد نامې له لارې د نبوي احادیثو لوستل. زبور د دې وړاندوینو سره پای ته نه رسیږي. دا موږ ته په ډیر تفصیل سره وايي چې مسیح به څه وي او څه وکړي. موږ د زبور له لارې دوام ورکوو.